Przez analogię do funkcjonującej np. w wojsku służby zastępczej w swoich lekturach często odbywam swoje podróże zastępcze i snując się za autorem po niebywałych krainach towarzyszę jego przygodom, doznaniom i spostrzeżeniom, nieosiągalnym w inny sposób.
Wśród nowości wydawniczych znajdujemy ku temu wspaniała okazję: Bruce Chatwin - "W Patagonii"
Ta reporterska książka należy do najbardziej znanych dzieł literatury faktu. „The New York Times” określił ją krótko: arcydzieło.

Bruce Chatwin (rzeczoznawca domu aukcyjnego Sotheby’s, ceniony za wiedzę i intuicję, dzięki którym rozpoznawał sfałszowane antyki) rozpoczął literacką karierę po przemierzeniu peruwiańskiej pampy i Australii, gdzie rozszyfrowywał mitologię Aborygenów. W Patagonii spotykał rdzennych mieszkańców, wywodzących się z walecznego plemienia Araukanów, którzy wrogów obdzierali żywcem ze skóry i wyjadali im serca, oraz potomków emigrantów z Europy i Azji Zachodniej. Gdy jeden z napotkanych ludzi spytał go o wyznanie, odparł: „Moim bogiem jest bóg piechurów. Jeżeli maszerujesz wytrwale, nie potrzeba ci innego boga”.

Pomysł, by wybrać się na koniec świata powstał jeszcze w jego dzieciństwie. W rodzinnym domu Chatwina w komodzie leżał skrawek porośniętej rudym włosem skóry. Babka utrzymywała, że to... kawałek brontozaura, którego zakonserwowanego w lodowcu Patagonii odnalazł kuzyn, przez krewnych zwany Żeglarzem. Mały Bruce doszedł do wniosku, że prehistoryczny stwór musiał być potworem. W szkole wyprowadzono Chatwina z błędu – brontozaur okazał się nieefektownym gadem. Było jednak za późno – romantyczna legenda bez reszty zawładnęła chłopcem.
Po 30 latach, w 1972 r. w Paryżu Chatwin przeprowadzał wywiad ze słynną projektantką i architekt Eileen Gray. W pewnej chwili zauważył na ścianie namalowaną przez artystkę mapę regionu Ameryki Południowej zwanego Patagonią. „Zawsze chciałem tam trafić” – powiedział. „Ja też – odparła Eileen Gray, wówczas 93-letnia. – Niech pan pojedzie za mnie”.
W swojej opowieści o wędrówkach po Patagonii Chatwin tropi niezwykłe opowieści odnajdując materialne ślady mitów i legend.
Odnalazł dom zbudowany z drewnianych bali. Postawił go w 1902 r. gringo, który ze Stanów przybył na południe wraz z dwojgiem przyjaciół. Nazywał się Butch Cassidy, a jego kompania – przez prasę okrzyknięta Dziką Zgrają – składała się z osławionego Sundance’a Kida oraz ślicznej i występnej Etty Place. Chatwin dowodzi, że wbrew spopularyzowanej przez film historii dwaj gangsterzy nie zginęli otoczeni w boliwijskim San Vincente. Zdaniem siostry Cassidy’ego rewolwerowiec dożył sędziwego wieku i zmarł w Stanach pod koniec lat 30.
Wędruje śladami legendy o mitycznej krainie dostatku i szczęśliwości, gdzie ludzie mieszkają w domach o srebrnych dachach. Fakt istnienia tego miejsca zgłosili gubernatorowi około roku 1650 dwaj hiszpańscy żeglarze – dezerterzy i mordercy. Prawdopodobnie, opowiadając o niewyobrażalnym, a łatwo dostępnym bogactwie, chcieli odwrócić uwagę od swych zbrodni. Tak narodziła się legenda El Dorado, która przez wieki rozpalała chciwość Europejczyków.
Chatwin mistrzowsko opanował język skrótu pisarskiego i mistrzowskim szkicem opisuje obrazy, barwy i szczególną aurę przemierzanych krain..


Polecam lekturę autora pochłoniętego bez reszty pasją podróży.
Bruce Chatwin - " W Patagonii", Świat Książki, Warszawa 2007